بی سازمانی اجتماعی و بزهکاری نوجوانان پسر شهر زنجان

ارتکاب جرم و بزهکاری، از مهم ترین پدیده های حیات انسانی تلقی می شود که از دیرباز گریبان گیر جامعه انسانی بوده و سلامت جامعه را به خطر می اندازد. افرادی که منحرف شناخته می شوند، درواقع نتوانسته اند خود را با موازین اجتماعی جامعه تطبیق دهند. این عدم هماهنگی، علل گوناگونی دارد و ریشه علل را باید هم در فرد و هم در جامعه جستجو کرد. با توجه به ساختار سنی جوان کشور و نظر به آنکه نوجوانان، آسیب پذیرترین قشر جامعه در برابر عوامل تهدیدکننده سلامت را تشکیل می دهند، و از سویی، شرایط درحال گذار جامعه ما و پیامدهای ناشی از آن، بررسی مسئله بزهکاری نوجوانان، برای یافتن علل و دستیابی به راه های پیشگیری از آن، بسیار ضروری و مهم به نظر می رسد. لذا تحقیق حاضر، به منظور بررسی ارتباط بین بی سازمانی اجتماعی (به عنوان یکی از مهم ترین پیامدهای شرایط گذار و تغییرات اجتماعی سریع) و بزهکاری نوجوانان پسر شهر زنجان نگاشته شده است. روش به کار رفته برای اجرای پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه ای می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر زنجان تشکیل می دهد که از این تعداد، 360 نفر، از طریق فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه مورد بررسی، انتخاب شده اند. برای پردازش و تجزیه و تحلیل آماری داده ها از نرم افزار کامپیوتری spss 16 استفاده گردیده است. یافته های آماری و تجزیه و تحلیل آنها حاکی از این بود که بین متغیرهای مستقل تعامل با همسالان بزهکار، پایبندی به مدرسه، دلبستگی به خانواده، محله نابسامان، پیوند محله ای و همسایه ای، ادراک فرصت های مسدود و احساس محرومیت نسبی و متغیر وابسته تحقیق یعنی بزهکاری نوجوانان، رابطه معنی دار وجود دارد. در نهایت، از طریق تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر، تأثیر مستقیم و غیرمستقیم متغیر های مستقل بر متغیر وابسته تحقیق محاسبه شده است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که: از بین کلیه متغیرهای مستقل تحقیق، متغیرهای تعامل با همسالان بزهکار با ضریب بتای 51/0 و متغیر پایبندی به مدرسه با ضریب بتای 22/0- به ترتیب بیشترین تأثیر را بر روی بزهکاری نوجوانان داشته اند، به عبارت بهتر، به ازای 1 واحد افزایش در تعامل با همسالان بزهکار، بزهکاری نوجوانان 51% افزایش می یابد و همچنین به ازای 1 واحد افزایش در پایبندی نوجوانان به مدرسه، بزهکاری آنها 22% کاهش می یابد. همچنین، از کل واریانس متغیر بزهکاری نوجوانان، 45% توسط متغیر های تعامل با همسالان بزهکار و پایبندی به مدرسه تبیین شده است.